Opłaty za autostrady w Polsce
Opłaty w Polsce i Europie
Opłaty za przejazd autostradami w Polsce oraz krajach europejskich są zróżnicowane w zależności od chociażby zarządcy drogi, rodzaju pojazdu, odcinków autostrad lub nawet sposobu uiszczenia opłaty. Odmienne cenniki mogą obowiązywać za przejazd niektórymi mostami, tunelami i wiaduktami. W krajach, w których nie są pobierane opłaty za przejazd poszczególnymi odcinkami autostrad, mogą obowiązywać winiety. W Europie sposobów na opłaty przejazdów autostradami jest więcej niż w Polsce, królują jednak bramki oraz winiety. Cenniki są różnorodne i w niektórych krajach stawki znacząco różnią się od tych w naszym państwie. Jednakże tysiące kilometrów europejskich dróg pozostaje dla kierowców bezpłatne. Pomijając różnice w cenie paliwa za granicą i w Polsce, podróżowanie autem po europejskich trasach może też oznaczać dla kierowców i przewoźników osób ponoszenie dodatkowych opłat na autostradach.
Opłaty za przejazd autostradami w Polsce
W Polsce, na płatnych fragmentach autostrad możemy znaleźć tzw. bramki. Pobieranie opłat odbywa się za pomocą dwóch systemów. System otwarty sprowadza się do punktów poboru opłat ustawionych na głównej drodze. System zamknięty polega na umiejscowieniu bramki przed każdym wjazdem oraz zjazdem z autostrady. W przeciwieństwie do systemu otwartego, nie spowalnia on ruchu na głównej drodze, natomiast koszty jego utrzymania są znacznie wyższe. Nie istnieje jednolita stawka za przejazd 1 km autostradą. Płatne drogi w Polsce są zarządzane nie tylko przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, ale także przez prywatnych zarządców, zwanych koncesjonariuszami. Dlatego też autostrady mają zarówno odcinki koncesyjne, którymi przejazd zazwyczaj jest droższy, ponieważ ich utrzymanie nie jest dotowane z budżetu państwa, oraz odcinki publiczne, na których obowiązują stawki netto. Ponadto istnieje możliwość korzystania z systemu ViaTOLL, dzięki któremu opłaty pobierane są automatycznie. System ten jest obligatoryjny dla wszystkich autobusów (przewóz osób), pojazdów samochodowych, pojazdów pomocy drogowej i grup pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita jest niższa niż 3,5 tony. Muszą być one wyposażone w urządzenie viaBOX.
Opłaty za przejazd autostradami w Europie
W krajach europejskich funkcjonuje nie tylko klasyczne pobieranie opłat w systemie otwartym i zamkniętym, ale obowiązują również opłaty za przejazdy niektórymi tunelami czy mostami oraz płatne wjazdy do miast. W niektórych państwach zamiast pobierania opłat na bramkach na autostradach stosuje się winiety. Koszt winiety jest zależny od czasu jej ważności i rodzaju pojazdu. Winietę można opłacić na okres od 7 dni do roku. W zależności od kraju można wykupić winiety tygodniowe, 10-dniowe, miesięczne lub roczne. Są to rodzaje karnetów na okresowe przejazdy na danym terenie. Trzy podstawowe systemy płatnicze obecne na europejskich autostradach:
- System w pełni bezpłatny – umożliwia poruszanie się po publicznych autostradach bez opłat,
- System odcinkowy – oparty o jednorazowe opłaty uzależnione od przejechanej odległości,
- System winietowy – okresowe opłaty drogowe, umożliwiające nieograniczone korzystanie z systemu autostradowego lub jego odcinków.